Wat is een gietijzeren pan?

De term gietijzeren pan slaat op het materiaal waar de pan van is gemaakt. Dat is namelijk gietijzer. Gietijzer is een bijzonder materiaal dat voor veel toepassingen wordt gebruikt.

Gietijzer is een in vormen gegoten legering van ijzer, koolstof, mangaan en silicium. Het wordt vervaardigd door omsmelting van ruw ijzer samen met cokes en kalk in een koepeloven, inductieoven of trommeloven.

De meest gebruikte braadpannen worden van geëmailleerd ijzer gemaakt. Die pannen zijn zwaar maar geleiden op de juiste manier warmte. Daardoor zijn ze ideaal om in te braden. Honderden jaren geleden werden deze pannen al gebruikt. In die tijd werden ze vooral direct op het vuur gezet want dat kan prima met dit materiaal. Tegenwoordig zet je dit type gewoon op het fornuis. Gietijzer is zwaar, heeft een sterke trekkracht en verwarmt evenredig over de pan verdeeld.

Dit zijn de voordelen van een gietijzeren pan

Er zijn ontzettend veel voordelen te noemen als het om de gietijzeren pannen gaat. De meest voorkomende redenen voor mensen om deze pannen aan te schaffen, ontdek je hier.

Gietijzer is allereerst zeer duurzaam. Gietijzeren pannen zijn praktisch onverwoestbaar en gaan ontzettend lang mee. Met name wanneer je de gietijzeren braadpan goed onderhoudt dan gaat deze echt een volle generatie of meer mee. Dat kun je van andere pannen niet zeggen.

Een ander voordeel dat velen over de streep haalt is hoe veilig deze pannen zijn. Er zit geen chemische anti-aanbak laag in. Het heeft geen coating en kan hoge temperaturen aan met het grootste gemak. Er komen ook geen krassen in het materiaal waardoor het los gaat laten. Gietijzer is precies dat: gietijzer.

Heb je inductie, gas of iets anders? Maakt niet uit, want gietijzer kun je gebruiken op elke soort warmtebron. Ze kunnen zelfs mee in de oven als je dat zou willen, of op de barbecue. Er kan niets mis gaan met dit materiaal als het gaat om de warmtebronnen.

De allerhoogste temperaturen kun je gemakkelijk op koken met de gietijzeren braadpan. Zelfs de hoogste stand op je fornuis is geen enkel probleem. Juist daarom is deze pan geschikt voor zoveel verschillende soorten producten: groente, vlees en vis kun je ermee braden en roosteren.

Je kunt daardoor ook nog heel goed gerechten op zo’n manier bereiden dat de buitenkant lekker geroosterd wordt terwijl de binnenkant nog zacht en sappig is. Dat is de ideale manier om volop te genieten van vlees maar ook vis en andere gerechten.

Je kunt met deze pannen een hele grote verscheidenheid aan kooktechnieken inzetten. Een enkele gietijzeren braadpan kan zo dienen voor allerlei technieken: bakken, braden, frituren, grillen, koken, pocheren, roosteren en nog meer. Het kan allemaal met deze ene pan.

Olie heb je vaak nodig om in te bakken of braden. Dat geldt ook voor de gietijzeren braadpan. Je hebt echter veel minder nodig dan je gewend bent van andere soorten. Een hele kleine hoeveelheid olie kun je al volop mee bakken en braden.

Deze soorten gietijzeren pannen zijn er

Je weet nu dat deze unieke kookhulpmiddelen een hoop voordelen bieden. Daarnaast zijn er een aantal verschillende soorten om uit te kiezen.

Allereerst verschillen de pannen uiteraard als het om de diameter gaat. De diameter wordt doorgaans aan de bovenkant van de gietijzeren braadpan gemeten. Onderaan kan deze dus smaller zijn dan de diameter. Je kunt kiezen voor een klein model met een diameter tot zo’n 15 centimeter. Er zijn echter ook gietijzeren pannen tot 50 centimeter, en alles ertussen. Houd daar rekening mee in je aankoop.

Het merk hoeft niet per se iets te zeggen over de kwaliteit. Wel is het Franse merk Le Creuset een zeer bekende als het om gietijzeren pannen gaat. Zij maken al jaren de beste pannen en hebben ook een unieke, rode kleur aan hun producten gegeven. Er zijn natuurlijk nog veel meer goede merken om uit te kiezen.

De inhoud van de pan bepaalt hoeveel eten je erin klaar kunt maken. Dat kan verder los staan van de diameter. Een gietijzeren braadpan met een inhoud tot 0,5 liter is aan de kleine kant, terwijl een inhoud van 50 liter of meer aan de grote kant is. Daar zit natuurlijk nog van alles tussenin.

Hier moet je op letten bij gebruik van een gietijzeren pan

Je hebt nu vrijwel alle informatie die nodig is om de beste gietijzeren braadpan voor jou te kiezen. Er zijn echter nog een aantal punten van aandacht die je mee kunt nemen in je beslissing.

Een gietijzeren pan heeft vrijwel altijd een deksel. Dat maakt het een geschikt type pan voor braden. Dit deksel moet wel ook van gietijzer zijn om het allerbeste resultaat te halen bij het braden.

Let verder goed op dat je een pan kiest die echt geschikt is voor jouw warmtebron. Vrijwel alle pannen van gietijzer zijn geschikt voor elk soort warmtebron, maar er zijn helaas uitzonderingen.

Een borrelhapje uit de braadpan

De gietijzeren braadpan ken je misschien als de pan waar je oma vroeger draadjesvlees uit serveerde. De gietijzeren braadpan is echter veelzijdiger dan je denkt. Behalve dat je er vlees lekker mals in kunt braden, kun je er namelijk nog veel meer mee.

Wat dacht je van een lekkere pan goulash, een pittige chili of een zalig stoofpotje? En vergeet ook niet de (vega) gehaktballen die je in deze pan heerlijk smeuïg kunt krijgen. Heerlijk voor op de tapas tafel of als borrelhapje op een verjaardag.

Hoe zit het met de anti aanbaklaag van een gietijzeren braadpan?

Veel braadpannen hebben een anti aanbaklaag. Dit is een speciale laag op de bodem van de pan die ervoor zorgt dat er geen etenswaar aan de pan blijft kleven. Gietijzeren braadpannen hebben deze anti aanbaklaag vaak niet, simpelweg omdat ze deze niet nodig hebben.

Bij de gietijzeren pan zorg je zelf voor zo’n laag in de pan door door olie op hogere temperaturen aan het gietijzer te laten hechten. Als je dit doet creëer je dus zelf je eigen anti aanbaklaag.

Het voordeel van deze laag is dat je als deze laag er eenmaal zit de pan nauwelijks meer onderhoud nodig heeft en al je eten perfect gebakken zal worden. Bovendien is je pan ‘puur’ en bevat het geen chemische lagen, zoals dat met pannen met een ingebouwde anti aanbaklaag wel het geval is. Overigens hoef je een gietijzeren braadpan niet in te branden als hij gemaakt is van geëmailleerd staal.

Wat is geëmailleerd staal?

Als je op zoek bent naar een nieuwe braadpan kom je wel eens de term geëmailleerd staal tegen. De pan is dan gemaakt van een combinatie van glas en staal. Staal zorgt ervoor dat de pan stevig en robuust is, glas zorgt ervoor dat de pan er mooi uitziet en is bestand tegen chemische of thermische belastingen.

Een gewone braadpan van gietijzer kun je het beste niet droog in de kast zetten. Er kan dan namelijk roest ontstaan. Heb je zo’n pan in huis dan kun je het beste na het afwassen even wat olie in de pan doen en dit goed uitsmeren over de bodem en zijkanten van de pan. Kies je voor een pan van geëmailleerd gietijzer, dan ligt er een gladde laag over de binnenkant van de pan en is deze handeling niet nodig.