Wat is een stoompan?

Een stoompan ziet er anders uit dan je misschien gewend bent. Het ziet eruit als meerdere pannen op elkaar gestapeld. In de Chinese cultuur zie je ze vee. Hier wordt eten er al duizenden jaren mee bereidt. In het westen is koken in stoom onbekender, maar deze kooktechniek wint steeds meer terrein.

Hoe werkt koken in stoom? Een stoompan heeft meerdere ‘verdiepingen’. In de onderste pan zit water of een andere vloeistof. Dit raakt aan de kook, waardoor het voedsel in de pannen erboven gaar stoomt. De gaart de ingrediënten dus gescheiden van het vocht. Bij stomen maak je het voedsel gaar door middel van damp die vrijkomt van de kokende vloeistof.

Dit zijn de voordelen van een stoompan

Koken in stoom is heel gezond. Je hoeft geen extra vet of olie toe te voegen. Bovendien blijven vitamines en mineralen in je eten behouden. Ze worden namelijk niet ‘kapot gekookt’. Voor bleek en onaantrekkelijk uitziend eten hoef je niet bang te zijn: de kleur van voedsel vervaagt niet.

Tijdens het garen wordt je voedsel zacht maar wel beetgaar. Je hoeft niet bang te zijn dat je vis uit elkaar valt. Doordat je gebruikmaakt van waterdamp droogt het eten niet uit. Vanzelfsprekend brandt het ook niet aan. Dat scheelt weer schoonmaken van aangekoekte pannen.

Ben je bang dat je eten smakeloos wordt tijdens het stomen omdat je geen olie of boter gebruikt? Geen paniek, je hoeft niet per se te stomen met water. Dit kan ook met bouillon of zelfs met wijn. Houd er rekening mee dat de vloeistof de pan waar het voedsel in zit niet raakt. Anders ga je koken. Doe ook niet te weinig vloeistof in de pan om droogkoken te voorkomen. Houd ongeveer drie centimeter aan tussen het water en de pan met voedsel. Eventueel kun je halverwege het garen de pan bijvullen.

Tips bij het gebruik van een stoompan: zorg dat al het voedsel ongeveer hetzelfde formaat heeft. Dan is de kans het grootst dat alles tegelijk klaar is. Snij bijvoorbeeld aardappelen in blokjes. Verspreid alle ingrediënten in één laag in de pan. Werk je met een pan met meerdere lagen? Plaats dan de ingrediënten met de langste bereidingstijd onderin, bijvoorbeeld vlees en gevogelte. Zo druipt er ook geen vocht uit het vlees op de groenten of aardappelen.

Alles in de pan(nen) gedaan? Dan is het tijd om te stomen. De ideale stoomstand is tussen de 80 en 90 graden. Je kunt ook op een lagere temperatuur stomen. De bereidingstijd is dan wel langer.

Deze soorten stoompannen zijn er

Welke stoompan je koopt is afhankelijk van je warmtebron. Heb jij thuis een gasfornuis? Dan heb je niets aan een pan die enkel werkt op inductie. Sommige pannen zijn geschikt voor alle warmtebronnen, anderen alleen voor inductie, keramisch, elektrisch, gas of halogeen koken. Controleer goed voor welke warmtebron de stomer die jij in gedachte hebt geschikt is. Het is soms mogelijk om de onderste pan als gewone kookpan te gebruiken, zonder inzet voor het stomen.

Er zijn ook pannen die je in de magnetron gebruikt. Deze zijn gemaakt van polypropyleen in plaats van roestvrij staal, zoals de pannen die je op een warmtebron gebruikt. Verder werken ze hetzelfde.

In de meeste stoominzets kun je heel veel gerechten bereiden, zoals aardappelen, vis, vlees, groenten, rijst enzovoorts. Sommige pannen zijn optimaal voor een specifiek gerecht gemaakt zijn, bijvoorbeeld couscous. Het materiaal van deze pannen is soms anders dan roestvrij staal. Alsnog is het in de meeste gevallen mogelijk om meerdere gerechten met zo’n pan te bereiden, zoals rijst en vis.

Hier moet je op letten bij aankoop en gebruik 

Van plan om een stoompan aan te schaffen? Houd dan rekening met de warmtebron waarvoor de pan geschikt is. Sommige pannen zijn geschikt voor alle warmtebronnen, anderen alleen voor inductie, keramisch, elektrisch, gas of halogeen koken. Er zijn ook pannen voor stomen die in de magnetron kunnen.

Een belangrijke vraag is hoeveel eten jij door middel van stomen wilt bereiden. Is dit alleen rijst? Dan heb je geen hoge en grote pan nodig. Kook je voor een groot gezin en wil je graag meerdere ingrediënten tegelijk garen? Dan is het handig om een bredere en hogere pan aan te schaffen, met meer liter aan inhoud en meerdere ‘verdiepingen’.

Houd ook rekening met het schoonmaken. Niet alle stoompannen zijn geschikt om in de vaatwasser te doen. Wij raden aan om de pannen altijd met de hand en sop af te wassen als er een ingebouwde thermometer in zit. Zo heb je de minste kans dat deze beschadigt of zelfs kapot gaat. Het formaat van de pannen varieert van 0,5 tot 10 liter.

Hoe kan ik stomen zonder stoompan?

Op zoek naar een gezondere manier om te eten, maar geen stoompan in huis? Het is mogelijk om zonder stoompan je groenten te stomen. Kies hiervoor een mooie pan uit je pannenset en vul deze (deels) met water. Pak nu een vergiet en leg daar de groente in die je wil stomen. Zorg ervoor dat het vergiet niet in het water ligt. Leg nu een deksel erbovenop en stoom je eten gaar. Dit klinkt makkelijk maar op deze manier stomen is best onhandig. Niet elk vergiet is geschikt voor alle pannen en dat kan ervoor zorgen dat de boel gaat verschuiven en dat je je verbrand.

Stomen is de is de gemakkelijkste kookwijze om groente gaar te krijgen terwijl waardevolle vitamines in je maaltijd blijven zitten. Een stoompan is ervoor gemaakt om in iedere keuken door middel van stomen de meest gezonde gerechten te maken. Dus waarom zou je moeilijk doen met allerlei pannen en vergieten in verschillende maten. Stoompannen zijn er in allerlei soorten en maten en ze zijn te koop in verschillende prijscategoriën. Wat houd je nog tegen om een handig stoompan in huis te halen?

Hoeveel water in een stoompan?

Het is niet de bedoeling dat je de hele stoompan vult met water. Je kookt immers je eten niet, maar je stoomt het. Om stoom te maken moet je weliswaar water laten koken maar een klein beetje water is daarvoor voldoende. Een stoompan bestaat uit twee delen. In de onderste laag doe je water of bouillon. Houdt ongeveer 2 centimeter ruimte tussen het waterniveau in het onderste gedeelte en het bovenstel met gaatjes. Het kokende water zorgt voor stoom en dat zorgt voor een gelijkmatige warmteverdeling. Daardoor blijven waardevolle vitamines in je eten zitten, krijg je een zuivere smaak en eet je een gezonde maaltijd.